371_Bepaald niet doorsnee

Vrijdag, oververhit door 33° en een niet filevrije autorit, strijk ik voor een lang weekend neer bij mijn 84-jarige vriendin. Mijn laptop mee om twee artikelen voor de krant voor maandag te posten.

Het is onmiskenbaar drukker aan het worden in mijn winkeltje. Des te fijner is het om even af te haken en in een andere flow te komen en dat kan ik op dit adres heel goed. Een jaar geleden verloor mijn vriendin haar man. We rekenden uit dat ik sindsdien voor de vijfde keer een aantal dagen bij haar ben. Zonder uitzondering zijn het bijzondere logeerdagen, waarin de tijd geen rol speelt. Voor haar lijf is het fijn om ’s middags te rusten. Die middagdutjes benut ik om wat aan mijn werk te doen.

Na het uitgebreide ontbijt nemen we ons voor om in het Groenendaalse bos op het buitenterras van een uitspanning koffie te gaan drinken. De 15-jarige poedel gaat mee. Mijn vriendin en haar trouwe kameraadje verplaatsen zich langzaam. Het hondje mag dan doof en blind zijn, zijn neus doet het nog prima. We treuzelen lekker met hem mee en zijn verdiept in een onderwerp als ik opkijk en op twintig meter afstand op het bospad een man naast zijn fiets zie liggen. Zijn vrouw probeert hem te helpen met opstaan, tevergeefs.

Terwijl ik erheen loop passeren een jonge vrouw en haar dochter op de fiets. Ook zij heeft de man zien liggen en aarzelt geen moment. Ze gaat achter hem staan, haar armen onder zijn oksels door naar voren en probeert of hij op zijn benen kan staan. ‘Ik moet gaan liggen, heb heel veel pijn’ zegt hij. In de volgende paar minuten speelt deze ranke vrouw het klaar om in haar eentje de man in de stabiele zijligging te leggen, ondertussen stelt ze hem op zijn gemak en legt alles uit wat ze doet. Van haar jas maakt ze een kussen onder zijn hoofd. ‘Dat heb je vaker gedaan denk ik, ben je hulpverlener?’ vraag ik. Haar antwoord – met een onvervalst Germaans accent – verrast me. “Nee, maar mijn moeder is verpleegkundige”. Die heeft ongemerkt heel wat opgestoken.

De echtgenote van de man blijft kalm en aanspreekbaar. Als we vragen hoe het met haar is zegt ze ‘Goed hoor, ik sta in de overlevingstand’. Ik kan niet goed benoemen wát me nou zo triggert aan haar verschijning, maar ze is bepaald niet doorsnee. Ze vertelt bijna neutraal dat haar man een dag later zijn 80^ste verjaardag viert. En dat ze misschien allebei wat te weinig gegeten hebben die ochtend, waardoor hij onwel werd en viel.

De man is bij bewustzijn maar transpireert van de pijn. ‘Er moet een ambulance komen’ zegt hij. Terwijl ik het nummer intoets vraag ik mijn vriendin hoe de plek heet waar we staan. “Groenendaalse bos, ingang Konijnenberg” papagaai ik. Om een of andere stupide reden zijn niet alle toegangspaden vrij toegankelijk voor hulpdiensten. Die aanduiding is dus nodig om de ambulance zo dichtbij mogelijk te laten komen. Het gesprek met de meldkamer duurt minuten. Vanuit mijn ervaring weet ik dat de hulpdienst direct vertrekt, maar dat vergeet de dame in kwestie mij te vertellen. Wel blijft ze steeds opnieuw bevestiging vragen over de plek waar ambulance en politie moeten zijn. En of mijnheer misschien zelf aan de telefoon kan komen. Ik geef mijn telefoon aan zijn vrouw om te laten vertellen wat er gebeurd is.

Terwijl we wachten op de hulpdiensten noteer ik dat de vrouw die al minutenlang rustig in gesprek is met het slachtoffer Heike heet. En dat haar 10-jarige dochter Judith die ochtend net haar tweede gitaarles na de lockdown had. Later die dag zal ik alle van belang zijnde informatie uitwisselen. Judith fietst op verzoek van haar moeder naar de ingang Konijnenberg om de hulpdiensten op te vangen. Voorbijgangers informeren of ze nog wat kunnen betekenen. Niemand raakt in paniek, er hangt zelfs een soort sereniteit in de lucht, terwijl het brede bospad is veranderd in een buitentheater. De man ligt roerloos met een van pijn vertrokken gezicht. Heike zit geknield naast hem en vertelt dat haar vader deze zomer ook 80 wordt. Ze heeft hem bijna twee jaar niet gezien. De vrouw schenkt wat water in een bekertje om zijn lippen te bevochtigen. Er liggen verspreid 3 fietsen, een rugtas en een gitaar. Vriendin is met haar aangelijnde hond een aantal meters verderop op haar rollator gaan zitten. Het is wonderlijk wat je waarneemt als je in een situatie verzeild raakt waar je niet op voorbereid bent.

De hulpdiensten arriveren – alle eindeloze uitleg ten spijt – niet bij ingang Konijnenberg. Terwijl zij de man onderzoeken haal ik Judith op. Bij terugkomst hoor ik ze net zeggen dat het vrijwel zeker om een gebroken heup gaat. Gelukkig is er pijnstilling toegediend.

Ik vraag aan Heike hoe het met haar gaat en wat ze dan wél van haar beroep is. Ze blijkt al jaren in de boekenwereld te werken, maar is nu door een burn-out en een trauma al maanden uitgeschakeld. Die korte samenvatting raakt me. Ik weet er genoeg van om te begrijpen dat Heike niet alleen het verschil heeft gemaakt door haar kordate, persoonlijke en deskundige handelwijze, maar ook zichzelf weer volledig heeft weggegeven. De contradictie van hoe een talent ook een valkuil is.

Toch moeten we nog even goed afronden. Voor het eerst in het afgelopen half uur zie ik de echtgenote van de man wat nerveus worden. Er is nog niet bekend naar welk ziekenhuis haar man vervoerd gaat worden en ze mag – protocol – niet mee in de ambulance. Ook de politie mag blijkbaar niet assisteren. De fiets van de man zetten we op slot bij de uitspanning, de vrouw moet maar naar huis fietsen en een van haar kinderen bellen. Met Heike wissel ik een blik van verstandhouding. Dat laten we niet gebeuren, overlevingstand of niet. Heike zal de echtgenote op de fiets naar huis begeleiden.

Tijdens het middagdutje van mijn vriendin wissel ik alle gegevens uit. Nieuwsgierig ga ik op zoek naar het ontbrekende puzzelstukje. De vrouw van het slachtoffer blijkt co-director/associate professor aan de VU Amsterdam. Uit de wereldwijde projecten die ze op haar naam heeft staan kan ik afleiden dat ze gewend is onder alle omstandigheden te blijven communiceren. Inderdaad, niet doorsnee;-)

PS: Inmiddels is bekend dat de 80 jarige pechvogel nog dezelfde dag aan zijn gebroken heup is geopereerd. Het herstel verloopt naar verwachting.